عادت دادن نوزاد به مصرف مواد غذایی آبکی و مغذی مانند فرنی، به رشد و سلامت نوزاد کمک می‌کند، اما لازم است حساسیت نوزاد به فرنی بررسی شود. فرنی ازجمله مواد غذایی مقوی برای نوزاد درشیر مادر را شامل تامین می‌کند و در بهبود سوء تغذیه نوزاد مؤثر است.
اما ممکن است برای برخی از نوزادان ایجاد حساسیت کند. اغلب فرنی‌هایی که مناسب نوزاد هستند، از شیر، آرد برنج و آرد گندم یا جو تشکیل شده اند که تمامی این ترکیبات حاوی موادی هستند که ممکن است برای یک نوزاد حساسیت‌زا باشند. در ادامه این مطلب قصد داریم به علائم بروز حساسیت فرنی در نوزادان و طرز تهیه فرنی برای نوزاد بپردازیم؛ شما با مطالعه این مطالب می‌توانید درک کنید که چه موادی در فرنی می‌تواند باعث بروز حساسیت در نوزاد شما شود.
حساسیت نوزاد به فرنی
نوزادانی که به وسیله شیشه شیر اونت تغذیه میشوند گاهی به برخی از شیرها حساسیت نشان میدهند. از آن‌جا که شیر یکی از مواد تشکیل دهنده اصلی اکثر انواع فرنی‌ها میباشد این نوزادان به فرنی تهیه شده از این شیرها نیز حساسیت نشان میدهند. ترکیبات اصلی فرنی شامل شیر، آرد برنج، جو یا گندم میباشد. در جو و گندم پروتئینی به نام اونین (avenin) وجود دارد و پروتئین موجود در شیر گاو و اکثر شیرخشک ها پروتئین گاوی کازئین است که ممکن است سیستم ایمنی بعضی از نوزادان به این دو پروتئین واکنش نشان بدهند.
نشانه های حساسیت نوزاد به فرنی
برخی نوزادان پس از مصرف فرنی، به پروتئین گاوی یا پروتئین اونین موجود در گندم یا جو حساسیت نشان میدهند. درصورت بروز حساسیت نوزاد به فرنی موارد زیر از علائم این آلرژی محسوب میشود.
- بثورات قرمز و خارش دار
- گلو درد
- آبریزش یا گرفتکی بینی
- استفراغ
- اسهال
- حساسیت شدید و درگیری ایمنی بدن ( آنافیلاکسی)
گاهی علائم این آلرژی خفیف‌تر بوده اما درصورت مصرف مکرر ممکن است مزمن شوند. این علائم شامل موارد زیر میباشند.
- تحریک و التهاب معده
- اسهال
- خستگی
- کم آبی
- رشد ضعیف نوزاد
برای تشخیص این آلرژی می‌توان از آزمایش‌هایی که در زیر به آنها اشاره شده کمک گرفت.
- آزمایش خون
- چالش غذای خوراکی
- تست خراش پوستی
پزشک، معمولاً بر اساس شرح علائم و سابقه پزشکی نوزاد تصمیم می گیرد که از کدام آزمایش استفاده کند.
در آزمایش خون، برای هر آلرژنی که ممکن است باعث آلرژی نوزاد شده باشد، آزمایش جداگانه‌ای انجام میشود. آزمایش خون ممکن است برای نوزادانی که دارای بثورات یا اگزمای گسترده میباشند و انجام آزمایش پوستی درآنها مشکل باشد گزینه تشخیصی مناسب‌تری باشد.
در آزمایش چالش غذای خوراکی، بیمار تحت شرایطی در معرض آلرژن مورد نظر قرار می‌گیرد که با قرار گرفتن در معرض طبیعی آن ماده که مشکوک به ایجاد علائم حساسیت است، مطابقت دارد و پاسخ بیمار به آلرژن مورد نظر بررسی میشود.
درتست خراش پوستی، مقدار کمی از مواد آلرژن را که ممکن است باعث ایجاد علائم حساسیت شده باشند روی پوست، اغلب روی ساعد، بازو یا پشت قرار میدهند. سپس پوست را به آرامی سوراخ می‌کنند تا ماده حساسیت‌زا به زیر سطح پوست برود. در صورت حساسیت به آلرژن استفاده شده، بعد از 10 تا 15 دقیقه در ناحیه تست، تورم و قرمزی پوست مشاهده میشود.
طرز تهیه فرنی برای نوزاد حساسیت به پروتئین گاوی
از مواد اصلی در تهیه فرنی برای نوزاد می‌توان به شیر اشاره کرد. حساسیت نوازد به شیر در نوزادان شایع بوده که با نام اختصاری CMPA شناخته میشود و می‌توان با رژیم یا جایگزین‌های مناسب از بروز این آلرژی جلوگیری کرده و علائم حساسیت نوزاد به فرنی را کنترل کرد. شیر، دارای پروتئین گاوی و لاکتوز بوده که ممکن است بدن برخی نوزادان به آنها حساسیت داشته باشند.
در تهیه فرنی برای نوزادانی که تنها دچار حساسیت به پروتئین گاوی هستند، می‌توان به‌‌جای شیرگاو از شیرخشک‌هایی که فاقد پروتئین گاوی هستند استفاده کرد. آب جوش نیز از سایر مواد جایگزین شیر در فرنی است که به مقدار کم در تهیه این ماده کمکی می‌توان از آن بهره برد تا سبب کاهش یا ازبین رفتن این آلرژی شود. اگر به‌نظر می‌رسد که کودک شما در بین وعده‌های غذایی نیاز به مکیدن دارد می‌توانید از پستانک اونت کمک بگیرید.
فرنی برای نوزاد حساس به پروتئین گاوی
با درنظر گرفتن جایگزین‌های ذکر شده، طرز تهیه یک فرنی مناسب به عنوان یک غذای کمکی برای نوزاد را توضیح می‌دهیم. تا قبل از هشت ماهگی بهتر است از فرنی با آرد برنج استفاده کنید. این فرنی شامل آب جوش به مقدار کم و آرد برنج است آب جوش و آرد برنج را با استفاده از غذاساز کودک مخلوط کرده و روی حرارت کم قرار دهید و هم بزنید.
از هیچگونه شیرین‌کننده‌ای استفاده نکنید. از شیرمادر و شیرخشک هم می‌توان به عنوان جایگزین آب جوش استفاده کرد. آرد برنج به‌طور طبیعی فاقد گلوتن بوده که موجب عدم تحریک سیستم گوارشی نوزاد و عدم حساسیت نوزاد به فرنی میشود. این نوع فرنی آلرژی کم‌تری نسبت به سایر انواع فرنی ایجاد می‌کند.
اگر نوازاد شما به پروتئین گاوی حساسیت دارد، با توجه به سن فرزند، باید فرنی و غذای کمکی مناسب برای او تهیه کنید. حریره بادام نوعی از فرنی مناسب، سبک و کم خطر برای نوزاد بعد از سن شش ماهگی بوده که علاوه بر کاهش احتمال بروز آلرژی، کلسیم موجود در بادام نیز به استخوان‌های نوزاد استحکام می‌بخشد. برای تهیه حریره بادام، به آب، آرد برنج و بادام نیاز دارید.
ابتدا بادام‌ها را به مدت دو ساعت در آب جوش قرار دهید تا خیس بخورند و سپس پوست بادام‌ها را گرفته و آسیاب کنید. ترکیب بادام و آرد برنج را با آب یا شیر مادر روی حرارت ملایم قرار دهید و هم بزنید تا درحد مناسبی غلیظ شود. بعد از خنک شدن می‌توانید نوزاد را با حریره درست شده تغذیه کنید. برای تهیه بهداشتی‌تر غذای کودک یا تغذیه راحت‌تر او، از محصولات اونت استفاده کنید.
نتیجه
تغذیه نوزاد با فرنی‌ها یا غذاهای کمکی باید از سن شش ماهگی به بعد شروع شده و کم‌کم به ذائقه او معرفی شوند. فرنی سبک، برای تغدیه مناسب کودک شش ماهه گزینه بسیار مطلوبی به شمار میرود. فرنی‌ها به صورت های مختلفی تهیه میشوند. در ابتدا بهتر است برای پیش‌گیری از بروز حساسیت، فرنی را با شیر مادر یا آب و آرد برنج درست کرده و از هشت ماهگی به بعد در صورت عدم حساسیت نوزاد به مغزها، مغزیجات نیز به این غذای کمکی اضافه شوند.
حریره بادام نیز به تأمین کلسیم نوزاد کمک می‌کند. غذاهای آبکی مغذی مانند اقسام فرنی ها برای تکمیل رشد استخوان‌ها و عضلات نوزادان مؤثر بوده و به رشد موهای آنها نیز کمک بسیاری می‌کنند. به طور کلی تغذیه نوزاد زیر دوسال با مواد غذایی سنگین، ممنوع بوده و باید از مواد سبک و رقیق برای تغذیه نوزاد استفاده شود. بهتر است در صورت بروز علائم حساسیت نوزاد به فرنی یا شروع تغذیه نوزاد به غذاهای سنگین‌تر و کمکی، با پزشک کودکتان مشورت نموده تا نوزادتان با مشکلاتی از جمله مشکلات گوارشی مواجه نشود.
